回路の素101 012 反転アンプ単電源用 バイポーラ・トランジスタ使用
オペアンプより高い周波数の出力が可能
回路図作成
- 基本的な構成
電圧ゲイン はトランジスタの特性で決まる
: トランジスタの電流増幅率
: トランジスタの入力インピーダンス
入力のハイパスフィルタのカットオフ周波数は下記になる
応答性確認
シミュレーションを tranモード(デフォルト) で実行し、応答を見る
import matplotlib.pyplot as plt import numpy as np from PyLTSpice import RawRead fig = plt.figure(figsize=(6, 4)) ax1 = fig.add_subplot(2, 1, 1) ax2 = fig.add_subplot(2, 1, 2, sharex=ax1) fname = 'PrimaryCircuit1-012.raw' LTR = RawRead(fname) x = LTR.get_trace('time').get_time_axis(0) tmp1 = LTR.get_trace('V(vin+)').get_wave(0) ax1.plot(x * 1000, tmp1, label='Vin+') tmp1 = LTR.get_trace('V(vout)').get_wave(0) ax2.plot(x * 1000, tmp1, label='Vout') ax1.legend(); ax1.grid() ax1.set_xlabel('[ms]'); ax1.set_ylabel('[V]') ax2.legend(); ax2.grid() ax2.set_xlabel('[ms]'); ax2.set_ylabel('[V]') fig.tight_layout() fig.savefig('PrimaryCircuit1-012_Graph1.png')
ゲインは、5mVが、350mVほどになっていて、70倍ほど
周波数特性
from PyLTSpice import SimCommander fname = 'PrimaryCircuit1-012' LTC = SimCommander(fname + '.asc')
!more +1 PrimaryCircuit1-012.net
Vp +Vcc 0 5 RLoad Vout 0 10k V1 Vin+ 0 SINE(0 0.01 1k) AC 1 RB N001 N002 390k RC N002 +Vcc 4.7k C1 N001 Vin+ 1u C2 Vout N002 10u XU2 N002 N001 0 2SC2712 .tran 0 5m 0 0.1u ;ac oct 40 10 10Meg .lib 2SC2712.mod .backanno .end
Vin+(V1) に AC 1
の設定がついているので、シミュレーションモードをac
にすれば良い
from PyLTSpice import SimCommander fname = 'PrimaryCircuit1-012' fname_tmp = '_ac' LTC = SimCommander(fname + '.asc') line_no = LTC._get_line_starting_with('.tran') sim_cmd = LTC.netlist[line_no] LTC.netlist[line_no] = sim_cmd.replace('.tran', ';tran') line_no = LTC._get_line_starting_with(';ac') sim_cmd = LTC.netlist[line_no] LTC.netlist[line_no] = sim_cmd.replace(';ac', '.ac') print(LTC.netlist[line_no], end='') # 確認 # 編集したnetlistの情報でバッチ処理を実行する run_net_file = fname + fname_tmp + '.net' LTC.run(run_filename=run_net_file) LTC.wait_completion()
.ac oct 40 10 10Meg
True
from PyLTSpice import RawRead fig = plt.figure(figsize=(6, 4)) ax1 = fig.add_subplot(2, 1, 1) ax2 = fig.add_subplot(2, 1, 2, sharex=ax1) fname = 'PrimaryCircuit1-012' fname_tmp = '_ac' LTR = RawRead(fname + fname_tmp + '.raw') freq = np.abs(LTR.get_trace('frequency').get_wave(0)) Vout = LTR.get_trace("V(vout)").get_wave(0) ax1.plot(freq, 20*np.log10(np.abs(Vout))) ax2.plot(freq, np.angle(Vout) / np.pi * 180) ax1.grid() ax1.set_xlabel("[Hz]"); ax1.set_ylabel("Gain[dB]") ax1.set_xscale('log') ax1.set_ylim(30, 40) ax2.grid() ax2.set_xlabel("[Hz]"); ax2.set_ylabel("Phase[deg]") ax2.set_xscale('log') fig.tight_layout() fig.savefig('PrimaryCircuit1-012_Graph2.png')
低域側は、60Hzほどがカットオフ周波数になっている
高域側は、トランジスタの性能で決まり、今回の場合10MHzほどになっている
改良された回路
トランジスタのばらつきによる回路性能の差を減らす
この回路では、ゲインが下記のようになる
今回の場合だと、3kΩ / 1kΩ で、約3倍になる
動作確認
import matplotlib.pyplot as plt import numpy as np from PyLTSpice import RawRead fig = plt.figure(figsize=(6, 3)) ax1 = fig.add_subplot(1, 1, 1) fname = 'PrimaryCircuit1-012-2.raw' LTR = RawRead(fname) x = LTR.get_trace('time').get_time_axis(0) tmp1 = LTR.get_trace('V(vin+)').get_wave(0) ax1.plot(x * 1000, tmp1, label='Vin+') tmp1 = LTR.get_trace('V(vout)').get_wave(0) ax1.plot(x * 1000, tmp1, label='Vout') ax1.legend(); ax1.grid() ax1.set_xlabel('[ms]'); ax1.set_ylabel('[V]') fig.tight_layout() fig.savefig('PrimaryCircuit1-012_Graph3.png')
150mVが330mVほどになり、Av=-2.2 となり、ある程度ゲインを操作できている
周波数特性
from PyLTSpice import SimCommander fname = 'PrimaryCircuit1-012-2' fname_tmp = '_ac' LTC = SimCommander(fname + '.asc') line_no = LTC._get_line_starting_with('.tran') sim_cmd = LTC.netlist[line_no] LTC.netlist[line_no] = sim_cmd.replace('.tran', ';tran') line_no = LTC._get_line_starting_with(';ac') sim_cmd = LTC.netlist[line_no] LTC.netlist[line_no] = sim_cmd.replace(';ac', '.ac') print(LTC.netlist[line_no], end='') # 確認 # 編集したnetlistの情報でバッチ処理を実行する run_net_file = fname + fname_tmp + '.net' LTC.run(run_filename=run_net_file) LTC.wait_completion()
.ac oct 40 10 10Meg
True
from PyLTSpice import RawRead fig = plt.figure(figsize=(6, 4)) ax1 = fig.add_subplot(2, 1, 1) ax2 = fig.add_subplot(2, 1, 2, sharex=ax1) fname = 'PrimaryCircuit1-012-2' fname_tmp = '_ac' LTR = RawRead(fname + fname_tmp + '.raw') freq = np.abs(LTR.get_trace('frequency').get_wave(0)) Vout = LTR.get_trace("V(vout)").get_wave(0) ax1.plot(freq, 20*np.log10(np.abs(Vout))) ax2.plot(freq, np.angle(Vout) / np.pi * 180) ax1.grid() ax1.set_xlabel("[Hz]"); ax1.set_ylabel("Gain[dB]") ax1.set_xscale('log') ax1.set_ylim(-5, 10) ax2.grid() ax2.set_xlabel("[Hz]"); ax2.set_ylabel("Phase[deg]") ax2.set_xscale('log') fig.tight_layout() fig.savefig('PrimaryCircuit1-012_Graph4.png')
入力のハイパスフィルタのカットオフ周波数は、
この回路の場合、18.5Hzほどになり、
シミュレーションでもそれぐらいになっている
参考文献
この記事は以下の書籍を参考にしましたが、
私の拙い知識で書いておりますので、誤り等ありましたらご指摘ください